Jakie wyzwania stoją dziś przed polską geologią? Ponad 300 naukowców z całej Polski przyjechało w ostatnich dniach do Wrocławia, by przedstawić najnowsze wyniki badań, m.in. w dziedzinie surowców mineralnych, zasobów wód podziemnych, ochrony środowiska i zagrożeń naturalnych.
III Polski Kongres Geologiczny odbył się w dniach 14-18 września 2016 r. we Wrocławiu pod honorowym patronatem prof. Mariusza Oriona Jędryska – sekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska, Głównego Geologa Kraju. Oprócz Polskiego Towarzystwa Geologicznego (PTG) w organizacji kongresu uczestniczyły 3 wrocławskie uczelnie: Uniwersytet Wrocławski, Politechnika Wrocławska i Uniwersytet Przyrodniczy, oraz Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB). Dzięki uprzejmości Politechniki Wrocławskiej obrady, sesje referatowe i spotkania odbyły się w nowym centrum kongresowym tej uczelni.
Obrady kongresu otworzył wiceprezes Zarządu Głównego PTG, po czym krótkie przemówienia powitalne wygłosili zaproszeni goście. Wśród nich był też dyrektor PIG-PIB – dr hab. Andrzej Gąsiewicz, który podkreślił szczególne znaczenie kongresu w czasie, gdy toczy się dyskusja dotycząca polskiej służby geologicznej.
Podczas ceremonii otwarcia honorowe członkostwo Polskiego Towarzystwa Geologicznego nadano wybitnemu specjaliście w dziedzinie hydrogeologii i geologii inżynierskiej - prof. dr. hab. inż. Jackowi Motyce z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej. Wręczono również dwie nagrody naukowe PTG – nagrodę naukową im. Ludwika Zejsznera otrzymała dr hab. Anna Waśkowska (AGH), nagrodę naukową im. Henryka Świdzińskiego zaś - mgr Justyna Kowal-Kasprzyk (UJ). Wręczono też dwa stypendia im. Krzysztofa Beresa na 2017 rok. Otrzymali je mgr Aleksander Kowalski z Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego i dr inż. Mateusz Damrat z Oddziału Geologii Morza PIG-PIB.
Warto dodać, że pierwszy dzień kongresu zakończył się spotkaniem towarzyskim w ogrodach pałacu w Pawłowicach k. Wrocławia, gdzie przy grillu można było podzielić się najnowszymi wrażeniami i dyskutować o problemach naukowych.
Państwowy Instytut Geologiczny – PIG bardzo aktywnie włączył się w organizację 3. Polskiego Kongresu Geologicznego. Nasi pracownicy byli członkami komitetu organizacyjnego, komitetu naukowego, przewodniczyli licznym sesjom tematycznym, a także byli liderami wycieczki terenowej i współorganizatorami warsztatów dotyczących nowoczesnych metod badania struktur fałdowych. Zorganizowaliśmy również dwie wystawy tematyczne (Seryjna cyfrowa kartografia geologiczna w skali 1:50 000 i Budowa geologiczna Dolnego Śląska na historycznych mapach geologicznych), wydaliśmy specjalny prawie 190-stronicowy wrześniowy numer Przeglądu Geologicznego, zawierający blok 21 artykułów związanych z kongresem. W opracowaniu zaś znajduje się specjalny numer Biuletynu PIG, w którym zostaną opublikowane 32 artykuły naukowe dotyczące zagadnień przedstawianych na sesjach 3. Polskiego Kongresu Geologicznego. Redakcji naukowej obu tomów podjął się pracownik PIG-PIB – Włodzimierz Mizerski. Publikacja w Biuletynie PIG, jako pokongresowa, ukaże się jeszcze w bieżącym roku.
Trudno nie wspomnieć o najważniejszym – a więc o zaangażowaniu pracowników instytutu w prezentowanie głównych problemów polskiej geologii, zarówno podstawowej, jak i stosowanej, w czasie sesji referatowych i posterowych. Autorami ponad połowy wygłoszonych referatów byli pracownicy PIG-PIB. W trakcie trzech dni kongresu, w ramach 13 sesji tematycznych, 4 sesji plenarnych oraz sesji posterowych, podczas których dyskutowano o najważniejszych zagadnieniach dotyczących polskiej geologii, pracownicy instytutu wygłosili 79 referatów i zaprezentowali 33 postery.
Państwowy Instytut Geologiczny przygotował także stanowiska – punkty informacyjne – w których eksperci państwowej służby geologicznej i państwowej służby hydrogeologicznej prezentowali zasoby baz danych: hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, o złożach i obszarach górniczych oraz Centralnej Bazy Danych Geologicznych.
Na Kongresie nie mogło zabraknąć też wydawnictw Państwowego Instytutu Geologicznego. Możemy śmiało powiedzieć, że nasze publikacje rozchodziły się jak świeże bułeczki. Z pewnością do zakupów zachęcały także promocyjne ceny. Największą popularnością cieszyły się: Sudety. Przewodnik geoturystyczny oraz najnowszy numer Katalogu zbiorów Muzeum Geologicznego. Dział III Rośliny kopalne.
Drugiego dnia kongresu oprócz sesji tematycznych odbyła się sesja specjalna pt. Działania państwowej służby geologicznej. Podczas sesji zaprezentowano kluczowe projekty realizowane przez PSG oraz wskazano możliwości wykorzystania wyników badań powstających w ramach wykonywanych zadań.
Ostatniego dnia kongresu odbyła się zorganizowana przez PIG-PIB konferencja prasowa poświęcona udostępnianiu map geologicznych w skali 1:50 000. Uczestniczył w niej prof. Mariusz Orion Jędrysek, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska i Główny Geolog Kraju oraz przedstawiciele dyrekcji PIG-PIB: dr Edyta Majer - dyrektor ds. państwowej służby geologicznej, dr Małgorzata Woźnicka - dyr. ds. państwowej służby hydrogeologicznej i dr Tomasz Nałęcz - dyr. ds. geoinformacji. Polska jest pierwszym krajem na świecie, który udostępnia w sieci internetowej tego typu mapy wraz z objaśnieniami i to bezpłatnie. Jak podkreślił wiceminister, społeczeństwo już za nie zapłaciło, ponieważ badania były prowadzone za publiczne pieniądze. Na stronach Instytutu można przejrzeć i przeczytać objaśnienia do arkuszy Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, Mapy Litogenetycznej Polski, Mapy Hydrogeologicznej Polski oraz Mapy Geośrodowiskowej Polski.
Organizatorom III Polskiego Kongresu Geologicznego należą się słowa podziękowania, gdyż obrady toczyły się harmonijnie, referaty były interesujące, spotkania kuluarowe ciekawe, a całość miała sprawny przebieg pod względem organizacyjnym, do czego walnie przyczynili się wolontariusze – studentki i studenci wrocławskich uczelni. Szczegółowa relacja z 3. Kongresu Geologicznego zostanie opublikowana w jednym z najbliższych numerów Przeglądu Geologicznego.
Kolejny 4. Polski Kongres Geologiczny odbędzie się za cztery lata w Poznaniu. Już teraz serdecznie zapraszamy do udziału!
26.09.2016 r.
Tekst: Anna Bagińska, Włodzimierz Mizerski i Andrzej Rudnicki
