Jest realna szansa na polsko-chińską współpracę geologiczną. Przedstawiciele obu krajów pracują nad specjalnym memorandum w tej sprawie. Jednym z głównych jego punktów ma być kooperacja w zakresie poszukiwań i rozpoznania złóż gazu z formacji łupkowych.
– Pracujemy nad ostatecznym tekstem, który chcielibyśmy w ciągu najbliższych miesięcy podpisać – powiedział po rozmowach z Chińczykami główny geolog kraju Sławomir Brodziński. Było to już drugie w ciągu ostatnich 12 miesięcy spotkanie z geologami z Państwa Środka. Na zaproszenie ministra środowiska Macieja Grabowskiego wizytę w Polsce złożyła 5-osobowa delegacja chińskiego Ministerstwa Ziemi i Zasobów (Ministry of Land and Resources - MLR), której przewodniczył wiceminister dr Wang Min.
Celem wizyty była kontynuacja rozmów o nawiązaniu współpracy pomiędzy MLR a Ministerstwem Środowiska – zgodnie z ustaleniami poczynionymi w trakcie oficjalnego spotkania głównego geologa kraju, podsekretarza stanu w MŚ Sławomira Brodzińskiego z ministrem Zhong Ziran na konferencji China Mining w Tianjin w październiku 2014 r. (Główny Geolog Kraju z wizytą w Chinach – konferencja China Mining 2014, Przegląd Geologiczny, vol. 62, nr 12). Chińczycy zapoznali się także z praktycznymi aspektami polskich poszukiwań gazu w łupkach.
Przedstawiciele chińskiego resortu Ziemi i Zasobów spotkali się z ministrem środowiska Maciejem Grabowskim. Głównym tematem rozmów były działania polskiej administracji w zakresie gospodarki zasobami kopalin i koncesjonowania poszukiwań, ze szczególnym uwzględnieniem gazu z łupków. Delegacji chińskiej przedstawiono także wyniki polskich badań dotyczących wpływu poszukiwania i rozpoznawania gazu z łupków na środowisko, pozyskanych ostatnio w ramach realizacji projektu Ocena zagrożeń dla środowiska powodowanych procesem poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów, koordynowanego przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska z istotnym udziałem PIG-PIB. Projekt ten, finansowany przez NFOŚiGW, jest realizowany od 2012 r. na zlecenie MŚ w celu zapewnienia informacji niezbędnych do efektywnego zarządzania i kontroli wszystkich etapów poszukiwania, rozpoznania i eksploatacji niekonwencjonalnych złóż węglowodorów w Polsce, w szczególności gazu z łupków.
Kolejna runda rozmów toczyła się już w Państwowym Instytucie Geologicznym-PIB. Tym razem delegacji chińskiej towarzyszyli przedstawiciele Ambasady ChRL - dr Xiangdong Ye, radca ds. nauki i technologii oraz pani Shao Yinghong z Sekcji Nauki i Technologii. Stronę polską, oprócz podsekretarza stanu Sławomira Brodzińskiego, reprezentowała zastępca dyrektora Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych MŚ Kinga Wojtczak oraz – z ramienia PIG-PIB – dyrektor ds. współpracy i promocji prof. Grzegorz Pieńkowski oraz dr Wojciech Brochwicz-Lewiński z Działu Współpracy Zagranicznej. W rozmowach uczestniczyli także przedstawiciele United Oilfield Services Sp. z o.o. – wiceprezes ds. rozwoju dr Cezary Filipowicz i rzecznik prasowy Ryszard Woronowicz. UOS jest firmą wiodącą na polskim rynku usług geofizycznych i wiertnictwa, a zwłaszcza szczelinowania hydraulicznego na rzecz koncesjobiorców poszukujących gazu z łupków.
Goście z Dalekiego Wschodu zaprezentowali polskim partnerom chińską drogę do sukcesów w udostępnianiu złóż gazu z łupków. Dzięki tym osiągnięciom, w Chinach, jako w trzecim kraju na świecie (po USA i Kanadzie), doszło do uruchomienia produkcji tego gazu na skalę przemysłową i jej szybkiego wzrostu, rokującego osiągnięcie, czy nawet przekroczenie, ambitnych celów wyznaczonych przez centralne władze chińskie na koniec bieżącego roku i lata następne.
Na chiński sukces złożyła się długofalowa i konsekwentna polityka władz centralnych, zwłaszcza wsparcie przez Narodową Komisję ds. Rozwoju i Reform oraz Ministerstwo Finansów i Narodową Administrację Energią (NEA) instytucji i firm zaangażowanych w poszukiwania, udostępnianie i uruchamianie produkcji gazu z łupków. W głównej mierze chodzi tu o firmy krajowe, przede wszystkim z grupy Sinopec (China Petrochemical Corp.) i China National Petroleum Corp. (CNPC), ale także o Chińską Służbę Geologiczną. Te działania wspomagające ułatwiły ogromny postęp w pracach geofizycznych, jak i rozwój technologii wierceń oraz metod testowania gazu i samego szczelinowania hydraulicznego.
Polskie doświadczenia w poszukiwaniu i rozpoznawaniu niekonwencjonalnych złóż węglowodorów przedstawił prof. Grzegorz Pieńkowski. Nakreślił także możliwe pola współpracy polsko-chińskiej. Dr Cezary Filipowicz i Ryszard Woronowicz uzupełnili prezentację pokazem filmu z zabiegów szczelinowania, jakie United Oilfield Services przeprowadził dla San Leon Energy w otworze Lewino-1G2 koło Gdańska.
Po zakończeniu rozmów chińscy goście zwiedzili Muzeum Geologiczne oraz Pracownię Mikrosondy Jonowej SHRIMP IIe/MC. Niezbędnych wyjaśnień udzielił im dyrektor G. Pieńkowski.
Podczas wizyty chińska delegacja odwiedziła także wiertnię Wysin na Pomorzu, należącą do PGNiG (koncesja Stara Kiszewa). Gościom, oprócz głównego geologa kraju i zastępcy dyrektora DGiKG MŚ, towarzyszyli tam naczelnik Wydziału Węglowodorów DGiKG MŚ Marta Wągrodzka oraz dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gdańsku Lidia Król, która zaprezentowała chińskiej delegacji strukturę i zadania nadzoru górniczego.
Chiny od kilku lat z sukcesem prowadzą poszukiwania zasobów gazu z łupków w wielu spośród 41 basenów uznanych za najbardziej perspektywiczne w tym kraju. Chociaż warunki geologiczne, jakie tam panują, różnią się w szczegółach od warunków polskich, to jednak generalnie są one zbliżone do naszych. Co najważniejsze, Chińczycy doprowadzili do uruchomienia wydobycia gazu z łupków. Dlatego też współpraca z chińskimi specjalistami może okazać się wyjątkowo korzystna dla strony polskiej. Takie konsultacje mogą bowiem rzucić nowe światło na przyczyny zadziwiających rozbieżności w oszacowaniach zasobów tego gazu, zwłaszcza stukrotnej(!) różnicy w przypadku szacunków przedstawionych przez rządową Agencję Informacji Energetycznej USA (EIA) i Służbę Geologiczną USA oraz na dotychczasowe, raczej niezbyt optymistyczne, wyniki prac poszukiwawczych w naszym kraju.
Tekst: Wojciech Brochwicz-Lewiński i Andrzej Rudnicki
Zdjęcia: Barbara Ruszkiewicz (PIG) i Shao Yinghong (Ambasada ChRL w Warszawie)
Uczestnicy polsko-chińskich rozmów o gazie z łupków w PIG-PIB. Od lewej: Mr. Fei Yue (Ministry of Land and Resources - MLR), Bai Xingbi (MLR), dr Wojciech Brochwicz-Lewiński (PIG-PIB), dr Ye Xiangdong (radca ds. nauki i technologii, Ambasada ChRL), wiceminister dr Wang Min (MLR), prof. Grzegorz Pieńkowski (dyrektor ds. współpracy i promocji PIG-PIB), dr Cezary Filipowicz (UOS), Che Changbo (MLR) i Pang Jianbo (MLR). Fot. Shao Yinghong
