W dniu 9 grudnia 2014 r. odbyło się posiedzenie zespołu koordynującego w ramach projektu „Razem o Łupkach”. Spotkania z osobami zaangażowanymi w realizację projektu, podsumowujące przebieg i rezultaty prac, odbywały się na terenie trzech województw: pomorskiego, kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. W każdym z siedmiu Lokalnych Komitetów Dialogu udało się sformułować wnioski i postulaty, a w dwóch podpisać umowy społeczne, jako rezultat wielomiesięcznych prac wszystkich zaangażowanych stron – przekazała w rozmowie z portalem gazlupkowy.pl Małgorzata Maria Klawiter-Piwowarska, pełnomocnik marszałka województwa pomorskiego ds. gazu łupkowego.
Bartek Sawicki: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, zainicjował program dialogowy i edukacyjno – informacyjny związany z poszukiwaniem gazu łupkowego „Razem o Łupkach”. Jaki był cel tego programu?
Małgorzata Maria Klawiter-Piwowarska: Program „Razem o Łupkach” powstał z inspiracji Mieczysława Struka , marszałka wojewódzka pomorskiego, któremu bardzo zależy na tym, aby inwestycje planowane do realizacji na terenie Pomorza były odpowiednio zaplanowane i poprzedzone rzetelną dyskusją wszystkich zainteresowanych inwestycją stron. Głównym celem było, aby wszyscy zainteresowani byli aktywnie włączeni w ten proces: koncerny, firmy serwisowe, samorządy lokalne, mieszkańcy, organizacje pozarządowe, a także eksperci i otoczenie naukowe. Marszałkowi zależało na integracji interesariuszy w taki sposób, aby ten dialog był możliwie wyczerpujący. Liderem projektu stała się Fundacja Rozwiązań Eko-Energetycznych z Gdańska, która będąc współautorem koncepcji dialogu, przyjęła na siebie ciężar przygotowania i organizacji całego procesu. Dopracowała ona wspólnie z ekspertami z różnych dziedzin (m.in. socjologami) podstawy tego programu. Do udziału w projekcie zaprosiliśmy także partnerów z innych województw: warmińsko-mazurskiego i kujawsko-pomorskiego gdzie również znajdują się koncesje na poszukiwanie gazu z łupków. Razem z tymi województwami tworzymy część tzw. łupkowego pasa na Północy Polski. Patronat honorowy nad projektem objął też Główny Geolog Kraju.
B.S.: Jak przebiegała realizacja programu w terenie?
M.M. K-P.: Na Pomorzu powstały 3 Lokalne Komitety Dialogu w 3 powiatach: wejherowskim, lęborskim i kartuskim. Działaniem projektu objęte zostały także dwa powiaty w województwie warmińsko-mazurskim: elbląski i braniewski oraz w kujawsko-pomorskim: rypiński i radziejowski. W tych 7 powiatach powstało razem 7 takich komitetów. Celem projektu była wspomniana już integracja interesariuszy, wsparcie w znalezieniu rzetelnej informacji, aktywna edukacja ekologiczna oraz szeroko zakrojony dialog na temat możliwości zagospodarowania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów. Wszystkie zainteresowane strony zasiadły razem do rozmów i przez ponad rok debatowały na interesujące ich tematy związane z gazem z łupków, rozmawiały o swoich wzajemnych oczekiwaniach i obawach. Takich rozmów między zainteresowanymi stronami w każdym z LKD było przynajmniej 10. Podczas dyskusji wszystkie strony wyrażały wiele nadziei, ale i zaniepokojenia związane z procesem poszukiwania złóż, od kwestii środowiskowych, przez prawne, społeczne, ekonomiczne i wiele innych. W każdym miejscu punkt ciężkości dialogu koncentrował się na innych kwestiach. To pokazuje jak ważne jest lokalne, indywidualne podejście do dialogu. Położenie geograficzne, sytuacja gospodarcza, społeczna i środowiskowa mają ogromny wpływ na tematykę rozmów.
B.S.: Jak wygląda obecny etap programu?
M.M. K-P.: Minął już ponad rok od kiedy pierwsze komitety rozpoczęły spotkania i rozmowy. W tym czasie ponad 1000 osób odbyło ponad 70 spotkań, podsumowując czas swojej ciężkiej pracy konferencjami powiatowymi. W niektórych miejscach udało się podpisać umowy społeczne między partnerami projektu, w innych miejscach powstały raporty z wnioskami z rozmów i postulatami wszystkich stron. Uczestnicy dyskusji kończyli prace komitetów według formy dobranej zgodnie z własnymi intencjami, dlatego też zakończenie rozmów przybierało różną postać. Obecnie jesteśmy na etapie zbierania podsumowywania całego projektu, wyciągania wniosków z jego realizacji, określania obszarów, które się sprawdziły oraz tych, które w ewentualnych przyszłych edycjach należy usprawnić, bądź zupełnie zmienić. Trwają prace nad przygotowaniem całościowego raportu, który zostanie upubliczniony na stronie internetowej projektu.
B.S.: Czy wszędzie, gdzie organizowany był program, udało się dojść do porozumienia?
M.M. K-P.: Na początku grudnia odbędzie się posiedzenie zespołu koordynującego na Pomorzu. Wówczas spotkamy się z liderami tych rozmów i będziemy wiedzieć więcej. Z wstępnych informacji wynika, iż w każdym z siedmiu Lokalnych Komitetów Dialogu udało się sformułować wnioski i postulaty, jako rezultat wielomiesięcznych prac wszystkich zaangażowanych stron. Raport podsumowujący będzie gotowy w pierwszym kwartale przyszłego roku. Dołożymy wszelkich starań, aby rezultaty projektu przekuć na rzeczywiste działania i aktywności. Przekażemy je wszystkim stronom, których te rezultaty będą dotyczyć, m.in. stronie rządowej. Oczywiście mamy także nadzieję, że uda się zrealizować kolejne edycje programu na obszarach dotychczas nie objętych projektem.
B.S.: Podczas realizacji projektu na terenie powiatów pojawiło się wiele obaw ze strony mieszkańców, którzy byli zaniepokojeni prowadzeniem prac poszukiwawczych na bliskich im terenach. Czy możemy skategoryzować te obawy?
M.M. K-P.: Uwagi mieszkańców adresowane do rządu, samorządów oraz firm zależały od lokalizacji prowadzonych prac i specyfiki danego terenu. Możemy określić pewną pulę powszechnych obaw, jak np. te związane z dostępnością wody, jej jakością, zużyciem, oczyszczaniem, różne niepokoje związane z wpływem inwestycji na środowisko naturalne, tj. zanieczyszczenia gleby, wód podziemnych, emisje, hałas i oświetlenie wiertni, które mogą być uciążliwe dla mieszkańców czy zwierząt. To są tematy podstawowe, które bardzo często się pojawią. Jest też cały katalog tematów szczególnych, które dotyczą już uwarunkowań wynikających m.in. z danej lokalizacji i zainteresowania społeczności. Są to m.in. kwestie związane z zagospodarowaniem przestrzennym, możliwości realizacji planów rozwoju gminy, przyszłość inwestycji łupkowych na danym terenie, obawy związane ze zmianą wartości czy zagospodarowaniem nieruchomości, ochrona poszczególnych obszarów cennych przyrodniczo itp. Dla przykładu, jeśli na terenie danej gminy znajduje się Główny Zbiornik Wód Podziemnych, mieszkańcy pytali jak pobór wody do celów technologicznych może wpłynąć na zasobność i jakość tego konkretnego zbiornika.
B.S.: Jaki jest stosunek samorządu województwa do projektu tzw. specustawy węglowodorowej, przygotowanego przez Ministerstwo Skarbu Państwa?
M.M. K-P.: Na zaproszenie Ministra Skarbu Państwa wzięliśmy aktywny udział w konsultacjach projektu ustawy. Projekt proponuje wprowadzenie procedur podobnych do tych stosowanych w przypadku inwestycji liniowych, co nie oddaje do końca charakteru poszukiwania, rozpoznawania i wydobycia węglowodorów. W zaproponowanej formie specustawa ta zmienia także zasady udziału poszczególnych szczebli samorządowych w procedurach administracyjnych, głównie na rzecz większej decyzyjności wojewody i innych organów rządowych. Obecnie oczekujemy na wynik konsultacji społecznych w formie kolejnej wersji projektu i zobaczymy, które z naszych uwag i sugestii zostały uwzględnione. Ze swoją finalną oceną proponowanej ustawy musimy więc zaczekać.
Rozmawiał Bartek Sawicki
11.12.2014 r.
źródło: Portal gazlupkowy.pl
