Sondaż opinii publicznej o gazie łupkowym

Co wiemy o gazie łupkowym?

Poszukiwanie i potencjalne wydobycie gazu łupkowego jest w Polsce ważnym tematem debaty publicznej. Choć poparcie społeczne dla rozwoju sektora energetycznego utrzymuje się na wysokim poziomie, nie milkną obawy i wątpliwości dotyczące szans i zagrożeń związanych z rozwojem nowego źródła energii, jakim jest gaz łupkowy.

By móc ten temat dyskutować, konieczne jest określenie głównych obszarów dyskusji, poznanie wzbudzających niepewność zagadnień oraz identyfikacja potrzeb informacyjnych poszczególnych grup odbiorców. W grudniu 2013 r. na zlecenie PIG-PIB firma irmę Millward Brown SMG/KRC przeprowadziła badania opinii publicznej na reprezentatywnej próbie 1002 mieszkańców Polski w wieku powyżej 18 lat techniką sondażu telefonicznego CATI.  Pytania dotyczyły opinii na temat poszukiwania i wydobycia gazu łupkowego.

Analiza wyników badania wskazuje na wciąż utrzymujący się niedosyt wiedzy i informacji o różnych aspektach poszukiwania i wydobycia gazu z łupków.

Choć zdecydowana większośc- 88% dorosłych Polaków zetknęło się z informacją o poszukiwaniu i planach wydobycia gazu z łupków w Polsce, aż jedna trzecia badanych deklaruje, że chciałaby uzyskać więcej informacji z tego zakresu, a 14% samodzielnie ich poszukuje.

Większość informacji o gazie z łupków czerpiemy z telewizji i internetu. Osoby, które same prowadziły „poszukiwania” informacji znacznie  częściej niż pozostali wskazują Internet jako źródło wiedzy (82%), natomiast rzadziej telewizję i radio. Częściej również rozmawiali o tym temacie ze znajomymi i korzystali ze specjalistycznych publikacji.

Dwa tematy wzbudzają szczególne zainteresowanie mieszkańców Polski: wpływ na środowisko i aspekty ekonomiczne. Jednak tuż za nimi plasują się stan prac i aspekty społeczne, co może świadczyć o tym, że w ramach działań komunikacyjnych nie powinno się koncentrować jedynie na przekazywaniu wiedzy z poszczególnych obszarów tematycznych, ale także zadbać o zapewnienie dostępu do informacji o przebiegu prac poszukiwawczych/wydobywczych, zgodnie z zasadami przejrzystości i otwartości.

Czy popieramy poszukiwania i wydobycie gazu lupkowego?

Na to, że warto prowadzić odpowiednią działalność informacyjną wskazują wyniki dotyczące poparcia dla

inwestycji zależnie od stopnia zaznajomienia z tematem. Generalnie 80% badanych popiera poszukiwanie i wydobycie gazu z łupków na terenie Polski.

Jednak wśród osób, które słyszały o poszukiwaniu gazu z łupków wyższy jest poziom poparcia dla realizacji przedsięwzięcia, podczas gdy pośród tych, którzy o tym nie słyszeli 67%  badanych jest przeciwnych inwestycji w ich okolicy.Takie nastawienie społeczeństwa wydaje się tłumaczyć wybuch przynajmniej części lokalnych protestów przeciw pracom poszukiwawczym, u których źródła leżeć mogło zaskoczenie i brak odpowiedniego poinformowania społeczności lokalnej przez koncesjonariusza o planowanych pracach. Znajduje to również swoje odzwierciedlenie w opiniach na temat potencjalnego wydobycia gazu z łupków w okolicach miejsca zamieszkania respondentów. Poparcie spada w tym przypadku do 66%, zaś sprzeciw wzrasta do 26%.

Jakie korzyści i straty przyniesie wydobycie gazu łupkowego?

Około połowy Polaków uważa, że ewentualne wydobycie przyniesie więcej korzyści niż strat zarówno dla kraju (51%), jak i gmin, w których prowadzone będą prace  (49%). Około 30% respondentów wyrażało opinię, że potencjalne korzyści będę zdecydowanie większe niż możliwe straty: zarówno, jeśli chodzi o wpływ na kraj, jak i na gminę, w której dojdzie wydobycia. Około jedna piąta sądziła, że bilans będzie wyrównany lub nieznacznie przechylony w stronę korzyści. Tyle samo osób nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie; wskazujący na przewagę szkód byli w mniejszości.

Jak pokazuje poniższy wykres, wydobywanie gazu w kraju rodzi nadzieje na zwiększenie niezależności energetycznej, o której wspomina aż 37% respondentów. Niemal jedna trzecia (31%) spodziewa się, że wydobycie gazu z łupków oznaczać będzie niższe ceny gazu dla końcowych odbiorców – gospodarstw domowych, a więc ma nadzieję na odczucie pozytywnych efektów na własnej kieszeni. Kolejne kategorie, które w sumie zostały wskazane przez 41% respondentów, dotyczą różnych aspektów przewidywanego pozytywnego wpływu wydobycia na gospodarkę narodową – dzięki oszczędnościom dla budżetu, zyskom ze sprzedaży gazu, czy dodatniemu wpływowi na rynek pracy. Co istotne, jedna czwarta badanych nie potrafi wskazać żadnych korzyści związanych z wykorzystaniem nowego źródła energii.

Takie wyniki badań wydają się wskazywać na fakt, iż mimo relatywnie wysokiego poziomu poparcia dla inwestycji w gaz łupkowy (które może być w dużym stopniu efektem generalnie pozytywnego sposobu przedstawiania tego źródła energii w mediach masowych), wciąż jest to temat wymagający dyskusji i dialogu, które umożliwiłyby zdobycie odpowiedniej wiedzy i wyrobienie sobie bardziej konkretnej opinii przez mieszkańców Polski.

autorzy: Agata Stasik, Piotr Stankiewicz