Jak powstają konwencjonalne złoża ropy naftowej?
Bardzo duże ciśnienie wywołane naciskiem wyżej położonych skał powoduje, że płynna i lekka ropa naftowa zostaje dosłownie wyciśnięta ze skały macierzystej, w której powstała.
Następnie ropa przedostaje się systemem połączonych szczelin i porów do otaczających skał. Malejąca ku powierzchni Ziemi różnica ciśnień wraz z niskim ciężarem ropy powodują, że zawsze szuka drogi w górę. Coraz wyżej, poprzez zalegające ponad warstwą, w której się narodziła skały, często zmuszona do bardzo krętej wędrówki, ropa „szuka” miejsca, gdzie wyrównane ciśnienie przestanie ją popychać ku górze. Szuka powierzchni Ziemi.
Jeśli nic nie stanie po drodze, ropa wypłynie na powierzchnię. Tutaj, po ulotnieniu się lżejszych składników utworzy bardzo gęste złoża wosków i asfaltu. To zdarza się jednak rzadko.
Skały zalegające tysiące metrów ponad miejscem narodzenia ropy są bardzo różnorodne. Nie wszystkie są przepuszczalne. Skały, które nie posiadają systemów połączonych porów lub szczelin działają jak korek, odcinając ropie możliwość dalszej wędrówki. Jeśli dodatkowo struktura skał uniemożliwi jej ucieczkę na bok, ropa znajdzie się w pułapce.
Strukturami geologicznymi, które najczęściej zatrzymują ropę naftową są tak zwane antykliny. To warstwy skalne, które w wyniku bocznych nacisków zostały wygięte, a ich części centralne uniesione, tworząc strukturę przypominającą siodło.
Schemat konwencjonalnego złoża ropy naftowej w centrum struktury antyklinalnej
Jeśli ponad taką strukturą znajdzie się warstwa skał nieprzepuszczalnych, to wędrująca ku górze ropa, napływając do położonej najwyżej części centralnej, zostanie tam uwięziona bez możliwości znalezienia odpływu. Co więcej, cięższa od ropy woda, gromadząc się poniżej powstającego w ten sposób złoża, zamknie ropę od spodu.
Uwięziona w pułapce ropa czeka na możliwość wypływu. Nawiercony w takim miejscu otwór staje się dla niej jedyną drogą ucieczki. Ropa napływa do otworu samoczynnie, aby z kolei udać się w zupełnie inną drogę. Do rafinerii. I stać się najcenniejszym surowcem świata.
W artykule Zagubieni w akcji, czyli niekonwencjonalne złoża ropy w łupkach można przeczytać, jak powstały niekonwencjonalne złoża ropy naftowej, w tym ropa łupkowa. Natomiast aby dowiedzieć się o pochodzeniu ropy naftowej w łupkach zachęcamy do przeczytania artykułów Początek, czyli pochodzenie ropy naftowej oraz Przemiana, czyli jak powstaje ropa w łupkach.
autor: Katarzyna Dybkowska
