Według informacji zawartych w "Bilansie zasobów złóż kopalin w Polsce" w Polsce w roku 2014 było udokumentowanych 85 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29 złóż, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) - 12, na Niżu Polskim 42 złoża oraz w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku - 2 złoża. Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2014 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 918,75 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 7,63 tys. t.
Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu.
W Polsce, największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. W 2014 r. wydobywalne zasoby złóż na Niżu stanowiły blisko 74 %, a zasoby złóż polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku 20 % zasobów krajowych. Zasoby przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 4 % i 2 % zasobów krajowych).
Złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują w utworach permu, karbonu i kambru. Są to ropy średnioparafinowe o zawartościach 4,3 - 7,4 % parafiny, siarki nieco powyżej 1 % i gęstości w granicach 0,857 - 0,870 g/cm3. Złoża te w większości należą do masywowych, z pasywną wodą podścielającą, o gazowo-ekspansywnych warunkach produkcji. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej jak: Lubiatów, Grotów i Cychry.
W Karpatach złoża ropy naftowej występują w kilku jednostkach tektonicznych, ale większość w jednostce śląskiej. Są to głównie złoża strukturalne, rzadziej strukturalno-litologiczne, głównie typu warstwowego z wodą okalającą. Wydobycie następuje początkowo wskutek ekspansji rozpuszczonego w ropie gazu, a później wskutek grawitacji.
Karpacka ropa naftowa należy do typu metanowego. Jej gęstość waha się od 0,750 do 0,943 g/cm3 i zalicza się ją do rop bezsiarkowych. Zawartości parafiny wahają się od 3,5 do 7 % parafiny. Zasoby złóż karpackich są niewielkie, uzależnione od wielkości i charakteru struktur, w których występują. W wyniku wieloletniej eksploatacji nastąpiło znaczne wyczerpanie się zasobów tego regionu.
W zapadlisku przedkarpackim złoża ropy naftowej występują w utworach mioceńskich, w osadowych utworach mezozoicznych typu platformowego (głównie w węglanowych utworach jury, rzadziej w piaskowcach kredy), przeważnie pod uszczelniającymi utworami ilastymi miocenu. Są to w większości złoża typu warstwowego, ekranowane stratygraficznie, litologicznie lub tektonicznie. Ropy tego regionu należą do lekkich i średnich (o gęstości 0,811 - 0,846 g/cm3). Zawartość parafiny waha się w nich od 2,32 do 9,37 %, a siarki - średnio od 0,45 do 0,85 %.
W złożach zagospodarowanych występuje 96 % zasobów kraju.
W omawianych regionach w niektórych złożach ropy naftowej rozpuszczone są składniki gazowe tworzące kondensat ropny. Na Niżu Polskim kondensat ropny występuje przede wszystkim w złożu Cychry, a także w mniejszych ilościach w złożach: Babimost, Jastrzębsko i Antonin 1. Na Przedgórzu kondensat występuje w złożu Łąkta, a w Karpatach w niewielkich ilościach współwystępuje w złożu Słopnice.
W 2014 roku stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 23 926,67 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 858,92 tys. t.
Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2014 r. ze wszystkich złóż, wyniosło 918,75 tys. t i uległo zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego o 7,63 tys. t.
Na poniższej figurze przedstawiono wielkość wydobywalnych zasobów bilansowych i wydobycia ropy naftowej w Polsce w latach 1989-2014.
Opracowała: Martyna Czapigo-Czapla
źródło:"Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce" według stanu na dzień 31.12.2014 r.
