Lokalne Komitety Dialogu w sprawie poszukiwania i wydobycia gazu łupkowego działały w 3 województwach: pomorskim, kujawsko - pomorskim i warmińsko - mazurskim, w 7 powiatach: lęborskim, wejherowskim, kartuskim, radziejowskim, rypińskim, braniewskim i elbląskim, w okresie od października 2013 r. do września 2014 r. W każdym z powiatów odbyło się po 10 spotkań. Udział w Lokalnych Komitetach Dialogu brali przedstawiciele różnych środowisk, w tym: mieszkańcy, instytucje państwowe i samorządowe, organizacje pozarządowe oraz firmy planujące wydobycie gazu z łupków na terenie województw. Prace LKD koncentrowały się na stworzeniu warunków dobrej współpracy między interesariuszami wokół kwestii poszukiwań i wydobycia węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych.
Spotkania LKD koncentrowały się kolejno wokół najistotniejszych dla problematyki zagadnień:
- Debata Otwarcia - prezentacja celów i zasad tworzenia LKD.
- Diagnoza lokalna – przedstawienie efektów przeprowadzonej przez socjologów diagnozy lokalnej. Poszukiwania i wydobycie gazu łupkowego w opinii społecznej.
- Warsztaty dialogu społecznego oraz prace związane z przygotowaniem regulaminu powołania oraz prac LKD. Ustalenia zakresu tematycznego i planu prac.
- O łupkach prawie bez tajemnic” - podstawowe aspekty związane z technologią poszukiwań i wydobycia gazu łupkowego i jej potencjalnego wpływu na środowisko.
- Poszukiwanie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych – aspekty środowiskowe.
- Aspekty ekonomiczne poszukiwań i wydobycia gazu z łupków, w tym wpływ na stan ekonomiczny powiatu, gminy, poszczególnych sektorów gospodarki powiatu oraz mieszkańców.
- Utylizacja wody po zabiegu hydraulicznym.
- Wyniki kontroli na odwiercie w Strzeszewie (Koncesja Lane Energy Polska).
- Podstawowe zagadania prawne dotyczące procesów poszukiwań i wydobycia gazu łupkowego oraz normujące prawa mieszkańców w relacjach z instytucjami różnych szczebli i koncesjonariuszami.
- Poszukiwanie i eksploatacja gazu ze skał łupkowych w kontekście składu chemicznego i jakości wód podziemnych.
- Rozpoczęcie prac nad podsumowaniem wyników prac LKD - ustalenie wspólnych wartości i potrzeb w obszarze gazu z łupków i zebranie oczekiwań, co do sposobów ich zaspokojenia przez poszczególne grupy interesariuszy - jako przygotowanie do dyskusji nad podsumowaniem prac.
- Prace nad podsumowaniem wyników spotkań LKD - ustalenie wspólnych wartości i potrzeb w obszarze gazu z łupków i zebranie oczekiwań, co do sposobów ich zaspokojenia przez poszczególne grupy interesariuszy - jako przygotowanie do dyskusji nad podsumowaniem prac.
Frekwencję obecności członków Lokalnych Komitetów Dialogu w województwie pomorskim przedstawia poniższy wykres:
Podsumowując roczną pracę Lokalnych Komitetów Dialogu w województwie pomorskim, w kontekście wiedzy i kompetencji pozyskanych w efekcie spotkań, mając na względzie potrzeby wszystkich grup interesariuszy oraz ochronę środowiska naturalnego, uczestnicy spotkań wnieśli następujące postulaty, aby:
Odpowiednie Komisje Parlamentu Europejskiego (PE) dbały o przestrzeganie prawa krajowego i zaleceń UE w zakresie ochrony środowiska naturalnego człowieka poprzez wdrożenie kontroli wykonania w/w zaleceń i przepisów prawa.
Polskie władze ustawodawcze (komisje sejmowe) zadbały o:
- stworzenie odpowiednich przepisów prawa krajowego w zakresie ochrony środowiska naturalnego człowieka w szczególności poszukiwań i wydobycia węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych,
- korzyści finansowe dla regionów, w których prowadzone są poszukiwania i wydobywanie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych poprzez tworzenie ustaw i rozporządzeń to zapewniających oraz uwzględnianie inicjatyw ustawodawczych społeczeństwa.
Rząd RP i odpowiednie instytucje/jednostki rządowe zadbały o:
- zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez wydawanie koncesji na poszukiwanie i wydobycie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych wiarygodnym podmiotom,
- tworzenie równych szans dla różnych podmiotów gospodarczych,
- korzyści finansowe dla regionów, w których prowadzone jest poszukiwanie i wydobycie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych poprzez tworzenie przepisów to zapewniających oraz uwzględnianie inicjatyw ustawodawczych społeczeństwa,
- egzekwowanie zapisów koncesji, w szczególności wynikających z prawa geologicznego i przepisów ochrony środowiska,
- należytą kontrolę prowadzenia prac zgodnie z przepisami prawa i lepszą koordynację działania różnych instytucji państwa i samorządu, w tym odpowiednich służb kontrolujących.
Najwyższa Izba Kontroli (NIK) i inne organy kontrolne zadbały o należyte wykonywanie przepisów prawa odnośnie działań wszystkich podmiotów i instytucji związanych z poszukiwaniem i wydobyciem węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych poprzez kontrolę:
- procesów decyzyjnych (w tym przejrzystość procesu decyzyjnego),
- procesów wykonawczych,
- transparentności dokumentacyjnej w/w procesów.
Instytucje ochrony środowiska (NFOŚ, WFOŚiGW) zadbały o:
- wybór wiarygodnych instytucji do przekazywania informacji (media, wydawnictwa popularno – naukowe) na temat wpływu prac poszukiwawczych i wydobywczych węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych na środowisko naturalne oraz zdrowie ludzi,
- organizowanie i inicjowanie spotkań ze społecznością lokalną z terenów, w których są prowadzone bądź planowane prace poszukiwawcze i wydobywcze.
Odpowiednie jednostki samorządu terytorialnego zadbały o:
- korzyści finansowe dla regionów, w których prowadzone jest poszukiwanie i wydobycie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych poprzez tworzenie prawa lokalnego temu sprzyjającego oraz wspieranie inicjatyw ustawodawczych społeczeństwa w tym zakresie,
- przestrzeganie prawa krajowego i zaleceń UE w zakresie ochrony środowiska naturalnego człowieka,
- rzetelny przekaz na temat tego, kto, gdzie i kiedy prowadzi poszukiwania i wydobycie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych. Informacje te powinny przekazywane za pośrednictwem mediów lokalnych,
- podejmowanie skutecznych działań nakierowanych na powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego (dbałość o czystą wodę, powietrze, glebę) m.in. poprzez kontrole czy planowanie przestrzenne,
- przekazywanie środków pozyskanych z poszukiwania i wydobycia węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych na rozbudowę infrastruktury w obszarze, gdzie prowadzona jest w/w działalność.
Inwestorzy i koncesjonariusze zadbali o:
- zapewnienie bezpiecznego dla środowiska prowadzenia prac rozpoznawczych, poszukiwawczych, wydobywczych i związanych z eksploatacją zgodnie z przepisami ustawy prawo geologiczne i górnicze,
- prowadzenie prac ze szczególną dbałością o ochronę jakości i zasobów wody podziemnej,
- pełną transparentność prowadzonych prac i procesów, w tym: przekazywanie pełnej wiedzy o procesie poszukiwania i wydobywania węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych m.in. poprzez organizowanie spotkań dla społeczności lokalnej, jeżeli społeczeństwo lokalne zgłasza taką potrzebę oraz poprzez poddawanie się wszystkim kontrolom służb państwowych i samorządowych,
- generowanie nowych miejsc pracy na lokalnym rynku pracy, poprzez zatrudnianie w porozumieniu z jednostkami Samorządu Terytorialnego pracowników im potrzebnych (o ile tylko pracownicy o potrzebnych kompetencjach i umiejętnościach są dostępni),
- zadbanie o korzyści finansowe dla Regionu – prowadzenie działań gospodarczych zgodnie z przepisami prawa - odprowadzenia podatków lokalnych i państwowych,
- rekultywację terenów związanych z działalnością górniczą i przywrócenie ich do stanu pierwotnego, (kierunek rekultywacji winien być ustalony na etapie poprzedzającym uzyskanie koncesji).
Lokalna społeczność/mieszkańcy lub ich przedstawiciele (np. LKD) zadbali o:
- podejmowanie skutecznych działań nakierowanych na powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego,
- społeczną kontrolę procesów decyzyjnych i wykonawczych w sprawach poszukiwań i wydobycia węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych,
- korzyści finansowe dla regionów, w którym prowadzone jest poszukiwanie i wydobycie węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych poprzez aktywny udział w tworzeniu prawa krajowego i lokalnego poprzez ustawodawcze inicjatywy obywatelskie w tym zakresie,
- rzetelny przekaz informacji na temat poszukiwania i wydobycia węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych. Informacje te powinny być przekazywane za pośrednictwem mediów lokalnych.
Instytucje naukowe oraz niezależni eksperci zadbali o:
- dostarczenie społeczności lokalnej pełnej wiedzy nt. procesów poszukiwania i wydobywania węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych poprzez jej przekazywanie na zebraniach społeczności lokalnej oraz za pośrednictwem mediów i stron internetowych,
- zachowanie niezależności i nie uleganie naciskom różnych lobby oraz publikację stanu badań naukowych w oparciu o sprawdzone i dobrze udokumentowane wyniki aktualnych badań,
- jasność i czytelność przekazywanych informacji (pisanie, mówienie językiem niefachowym, zrozumiałym dla zwykłych obywateli).
Grupy biznesu krajowego przy współudziale lokalnych przedsiębiorców zadbały o informowanie społeczności lokalnej o rozwiązaniach technologicznych stosowanych przy poszukiwaniu i wydobyciu węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych zarówno w Europie, jak i innych krajach na świecie.
9.11.2014 r.
źródło: Razem o łupkach
