Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport, w którym przedstawiła wyniki kontroli nad prawidłowością nadzoru nad bezpieczeństwem ekaploatowanych gazociągów oraz prowadzeniem nowych inwestycji przez spółkę Gaz - System S.A.
Raport jest wynikiem uchwały z dnia 4 grudnia 2013 r. sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, która zleciła NIK przeprowadzenie powyższej kontroli. Bezpośrednim impulsem zlecenia takich prac był wypadek, który miał miejsce 14 listopada 2013 r. w Jankowie Przygodzkim. Podczas budowy nowego gazociągu awarii uległ czynny gazociąg relacji Odolanów - Adamów. W wyniku eksplozji gazu spowodowanej tą awarią dwie osoby zginęły, a sześć zabudowań spłonęło.
Według wyników kontroli Najwyższej Izby Kontroli, Gaz-System prawidłowo nadzoruje system zapewnienia bezpieczeństwa eksploatowanych gazociągów oraz prowadzonych nowych inwestycji w tym zakresie.
Zdaniem NIK, nawet najlepsze przepisy prawne, ustalenia umowne i analizy ryzyka, nie mogą zapewnić pełnego bezpieczeństwa w trakcie eksploatowania istniejących gazociągów oraz prowadzenia nowych inwestycji. Podczas budowy gazociągów, pomimo sprawowanego nadzoru, istniało (i istnieje) wysokie ryzyko nieprzestrzegania zasad i warunków realizacji robót oraz stosowania niewłaściwej technologii ich prowadzenia przez wykonawców. Niemniej, należy cały czas pracować nad minimalizacją ryzyka nieprzestrzegania zasad i warunków realizacji robót.
W ocenie NIK, w czasie prowadzenia prac w miejscach, gdzie budowa prowadzona jest w pobliżu czynnej sieci gazowej, nadzór ze strony wykonawców nadzoru powinien być szczególnie dokładny i możliwie stały. Kontrole GAZ -SYSTEM wobec wykonawców nadzoru powinny być przeprowadzane na podstawie analizy ryzyka, w sposób niezapowiedziany i dotyczyć etapów robót kluczowych ze względów bezpieczeństwa. Pracownicy GAZ -SYSTEM S.A. kontrolowali wprawdzie realizację obowiązków przez wykonawców nadzoru, ale przypadki materializacji wskazanego wyżej ryzyka (pięć awarii w 2013 r.) wskazują na słabości tej kontroli.
Sposób i częstotliwość czynności kontrolnych ze strony Gaz - Systemu nie zostały określone w formie obowiązującego dokumentu, który tworzyłby procedurę weryfikacji sposobu wykonywania obowiązków przez wykonawcę nadzoru. Stąd NIK skierowała pod adresem Spółki wniosek o uregulowanie tej kwestii w formie dokumentu. Wniosek ten przyjęty został do realizacji.
Gorzej niż działania Gaz - Systemu oceniono natomiast działania Ministerstwa Gospodarki, które w 2013 r. opublikowało nowe rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe. NIK zwrócił uwagę, że od momentu powołania zespołu, który opracował projekt rozporządzenia, do jego ogłoszenia minęło 3,5 roku. Kontrolerzy wskazali również na nieaktualność załącznika do rozporządzenia z wykazem norm wymaganych przy budowie gazociągów, gdyż część z nich była już zmieniona w chwili ogłoszenia rozporządzenia.
Z ustaleń NIK wynika, że w okresie objętym kontrolą, czyli od 2011 r. do połowy 2014 r. Gaz-System miał średnio 34 awarie rocznie. Wystąpienie awarii w Jankowie Przygrodzkim nie miało akurat bezpośredniego związku z wiekiem gazociągów, jednak infrastruktura eksploatowana przez Gaz - System jest mocno wyeksploatowana. W 2013 r. z ponad 10 tys. km gazociągów Gaz-Systemu niemal 20% było eksploatowane przez 36-40 lat, a prawie 30% - od przeszło 40 lat. Zdarzają się również odcinki używane nawet 80 lat.
11.03.2015 r.
źródło: wyborcza.biz, cire.pl
