„Integralność odwiertów naftowych i gazowych. Skutki dla wydobycia węglowodorów z łupków i innych źródeł niekonwencjonalnych" - pod takim tytułem w marcowym wydaniu Marine and Petroleum Geology brytyjscy naukowcy z ReFINE (Research Fracking in Europe), niezależnego konsorcjum zajmującego się szczelinowaniem, zbadali temat integralności odwiertów naftowych.
Temat jest bardzo istotny w perspektywie toczącej się debaty o bezpieczeństwie wydobycia gazu i ropy ze źródeł niekonwencjonalnych.
Pod pojęciem „integralności odwiertów” rozumie się działania, które mają na celu zmniejszenie ryzyka niekontrolowanego przedostania się substancji z otaczających skał do odwiertu. Niekontrolowany przypływ gazu ziemnego do otworu może skutkować erupcją. Z kolei przedostanie się wód podziemnych do odwiertu (wskutek np. pękania cementu) może spowodować ich zanieczyszczenie. W celu zapobieżenia tego typu zdarzeniom, stosuje się różnego rodzaju technologie, takie jak cementowanie obudowy otworu.
Autorzy artykułu dokonali analizy przypadków zaburzenia integralności odwiertów w Stanach Zjednoczonych, Holandii i Wielkiej Brytanii. Co ważne, wzięli pod uwagę otwory nie tylko obecnie wykorzystywane, ale też nieeksploatowane. Okazuje się, że jedynie w średnio 10% przypadków odwiertów na lądzie stwierdzono naruszenie integralności.
Jak w tych analizach wypadają otwory eksploatujące węglowodory ze złóż niekonwencjonalnych? Otóż okazują się one zdecydowanie bardziej bezpieczne niż tradycyjne. W przypadku formacji łupkowej Marcellus w Pensylwanii odsetek naruszeń integralności wynosi ok. 4,5%, co jest wartością znacznie niższą niż np. odwierty na szelfie norweskim (ok. 25%). Wynika to przede wszystkim z charakterystyki łupków gazonośnych, będących skałą generalnie nieprzepuszczalną dla wód podziemnych, ale też działań samych firm naftowych, które pod naporem licznych oskarżeń i wymagań agencji środowiskowych zmuszone były wprowadzić restrykcyjne zasady oraz unowocześnić technologie.
Reasumując, autorzy artykułu wykazali, że poszukiwanie i wydobycie gazu z łupków nie stanowi dużego zagrożenia dla środowiska naturalnego i ludzi, jednak pod warunkiem, że na każdym etapie działalności zostaną zachowane odpowiednie normy i technologie.
autor: Wojciech Labuda
