Program "Blue Gas - Polski Gaz Łupkowy"

Blue Gas - Polski Gaz Łupkowy to program którego celem jest  wsparcie rozwoju technologii związanych z wydobyciem gazu łupkowego. Realizacja programu przewidziana jest na lata 2012-2022.

O programie

W lipcu 2012r. z inicjatywy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Skarbu Państwa zostało podpisane porozumienie o wspólnym finansowaniu programu badań i rozwoju nowych, innowacyjnych technologii związanych z udostępnianiem i eksploatacją złóż gazu z formacji łupkowych oraz ochroną środowiska przyrodniczego w obrębie złoża. Instytucjami, które podpisały porozumienie są Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Agencja Rozwoju Przemysłu. Instytucje te odpowiadają jednocześnie za cały przebieg wyłonienia najlepszych projektów i sprawują kontrolę nad ich realizacją.

Głównym celem programu jest opracowanie i wdrożenie nowych technologii, które są dostosowane do warunków przyrodniczych, a przed wszystkim geologicznych kraju Polski. Realizacja programu przewidziana jest na lata 2012-2022. W tym okresie przewidziano przeprowadzenie naborów i rozstrzygnięcie konkursów (2012-2013), finasowanie i kontrolę postępu realizacji projektów (2013-2017) oraz ocenę wykorzystania wyników projektów (2013-2022).

Całkowity budżet przeznaczony na potrzeby programu to 1 miliard złotych. Połowa tej kwoty ma być finansowana bezpośrednio z budżetu państwa. Po 250 mln złotych przekażą Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Agencja Rozwoju Przemysłu w formie pożyczki dla dużych przedsiębiorstw.

Zgodnie z wytycznymi za duże przedsiębiorstwo w rozumieniu zasad udzielania pożyczek w programie Blue Gas uważany jest przedsiębiorca inny aniżeli mikro, mały lub średni spełniający dodatkowe kryteria. Na podstawie danych z ostatniego okresu obrachunkowego obliczanego w skali roku musi on spełniać jedno z dwóch wymagań dotyczących poziomu zatrudnienia i budżetu firmy. Przedsiębiorca może ubiegać się o udzielnie pożyczki jeśli poziom zatrudnienia wynosi 250 osób lub jest wyższy lub zatrudnia mniej niż 250 pracowników ale suma bilansowa przedsiębiorcy przekracza równowartość 43 milionów euro, a łączny roczny obrót przekracza równowartość 50 milionów euro.

Beneficjenci programu

Program skierowany jest do konsorcjów naukowych. Wnioski rozpatrywane są w dwóch ścieżkach (tzw. A i B). Ścieżka A przeznaczona jest dla konsorcjum naukowego składającego się z jednostki naukowej będącej organizacją badawczą oraz dużego przedsiębiorstwa. Druga ścieżka to konsorcjum naukowe złożone z jednostki naukowej będącej organizacją badawczą i mikro-, małego- lub średniego przedsiębiorstwa. Podmioty zagraniczne nie mogą brać udziału w konkursie.

Powołanie konsorcjum umożliwia wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie planowanych badań oraz ich realizację w przypadku uzyskania środków finansowych. Umowa między instytucjami naukowymi a przedsiębiorcami określa w szczególności zakres udziału i wkład merytoryczny każdej ze stron oraz prawa własności do wytworzonych rozwiązań technologicznych.
Łączna wartość projektu musi mieścić się w granicach od 3 do 200 mln zł.

Procedura konkursowa

Procedura konkursowa składa się z następujących etapów:

• złożenie wniosku
• ocena formalna wniosku
• ocena merytoryczna wniosku
• ogłoszenie listy rankingowej ze wskazaniem przyczyny odrzucenia wniosku
• określeniu kwoty dofinansowania projektu
• podjęcie i przekazanie ubiegającemu się konsorcjum decyzji dot. rozpatrywanego wniosku
• podpisanie umowy finansowania.

W trakcie procedury wyłonienia najlepszych wniosków zostają one poddane ocenie przez najlepszych ekspertów z Polski i zagranicy.

W przypadku uzyskania pozytywnej oceny i wyboru projektu, musi on być ukończony w ciągu 3 lat.

Dotychczas w ramach programu przeprowadzone zostały dwa konkursy. W sumie w ramach programu dofinansowanie otrzymało 21 projektów o łącznej wartości ponad 300 mln złotych.

I Konkurs w ramach projektu "Blue Gas - Polski Gaz Łupkowy"

Nabór wniosków w ramach pierwszego konkursu odbył się w 2012 roku. Budżet pierwszego konkursu wyniósł 500 mln zł. W maju 2013 roku ogłoszono jego wyniki. Dofinansowanie otrzymało 15 projektów o łącznej wartości dofinansowania 225 mln zł. Krótki opis wybranych projektów przedstawiono w tabeli nr 1.

II Konkurs w ramach projektu "Blue Gas - Polski Gaz Łupkowy"

Nabór wniosków w II konkursie realizowanym w ramach programu „Blue Gas - Polski Gaz Łupkowy” został uruchomiony w styczniu 2013 roku. Druga edycja konkursu zakończona została w 2014 r.

Złożono 23 wnioski. Do oceny merytorycznej zostało zakwalifikowanych 19 projektów. Ostateczne wyniki przedstawiono we wrześniu 2014 r. Dofinansowanie uzyskało 6 projektów na łączną kwotę ponad 50 mln złotych. Krótki opis wybranych projektów przedstawiono w tabeli nr 2.

Podsumowanie

Beneficjentami programu są krajowe firmy zajmujące się branżą naftową oraz cenione instytucje naukowe i uczelnie wyższe. Niemniej jednak zdecydowanym liderem pozyskanych środków jest PGNiG S.A, który uzyskał łącznie dofinansowanie w kwocie ponad 150 mln złotych na realizację 17 projektów.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju planuje w 2015 r. ogłoszenie kolejnego konkursu w ramach programu.

29.11.2014 r.

autor: Agnieszka Szczypiorska

źródło ncbir.pl, www.nauka.gov.pl